1. Jak pokonać strach naszych pociech przed wizytą u stomatologa?
Pierwszy kontakt ze stomatologiem jest dla dziecka dużym przeżyciem, które kształtuje późniejsze nastawienie do wizyt w gabinecie dentystycznym.
Istnieją dwie główne przyczyny strachu dziecka przed dentystą:
- pierwsza to własne bolesne doświadczenia z poprzednich wizyt;
- druga to obraz przekazany przez rodziców, utrwalający w dziecku przekonanie, że leczenie u stomatologa wiąże się z bólem.
Istotną rolę spełniają tu wizyty adaptacyjne i edukacja rodziców, którzy przed pierwszą wizytą powinni przeprowadzić z dzieckiem rozmowę wyjaśniającą cel i przebieg wizyty u stomatologa. Edukację taką możemy sobie ułatwić korzystając z dostępnych na rynku książeczek czy bajek dla maluchów.
2. Dlaczego ważne jest leczenie zębów mlecznych?
Zęby mleczne, podobnie jak stałe, mogą być zaatakowane przez próchnicę, która nieleczona prowadzi do bolesnych stanów zapalnych miazgi a w konsekwencji, do przedwczesnej utraty zębów.
Prowadzi to do zahamowania wzrostu kości i zaburzeń zgryzu (stłoczenia, nieprawidłowego ustawienia zębów, zatrzymania zęba stałego w kości). Ropne stany zapalne zębów są źródłem infekcji dla całego organizmu młodego pacjenta i mogą prowadzić do zapaleń nerek, serca i stawów. Mogą również powodować uszkodzenie zawiązków zębów stałych, które znajdują się w bliskim sąsiedztwie korzeni zębów mlecznych.
3. Kiedy pojawiają się pierwsze zęby mleczne, a kiedy zęby stałe?
Pierwsze zęby mleczne wyrzynają się około 6 miesiąca życia dziecka (norma to 5-10 miesiąc u dzieci donoszonych i 6-11 miesiąc u wcześniaków) i są to najczęściej dolne siekacze przyśrodkowe (“jedynki” mleczne). Zdarza się jednak, że pierwsze pojawią się górne siekacze przyśrodkowe. Pierwsze zęby stałe wyrzynają się około 6 roku życia i są to pierwsze zęby trzonowe (za drugimi trzonowcami mlecznymi). Coraz częściej jednak zdarza się, że pierwsze wyrzynają się siekacze przyśrodkowe w żuchwie (“jedynki” stałe).
4. Czym jest: lakowanie, lakierowanie i lapisowanie zębów?
Lakowanie – inaczej uszczelnianie, jest to zabezpieczenie specjalnymi żywicami miejsc podatnych na próchnicę (bruzd i szczelin). Zabieg ten przeprowadza się po wyrżnięciu pierwszych zębów stałych (trzonowców), które nie są jeszcze dotknięte przez próchnicę. Coraz powszechniejsze staje się lakowanie trzonowców mlecznych.
Lakierowanie – nanoszenie pędzelkiem lakierów fluorowych na powierzchnie zębów w celu wzmocnienia szkliwa i zmniejszenia jego podatności na próchnicę.
Lapisowanie – zabieg, który stosuje się w przypadku, gdy większa część powierzchni zęba mlecznego jest do tego stopnia zniszczona przez próchnicę, że nie ma możliwości założenia wypełnienia. Polega to na przesyceniu zęba substancją bakteriobójczą, która zatrzymuje proces próchnicowy.
5. Czym jest próchnica wczesna?
Próchnica wczesna to poważny problem stomatologiczny wczesnego dzieciństwa. Rozpoczyna się w krótkim czasie po wyrznięciu pierwszych zębów mlecznych. Jest to wyjątkowo ostra postać próchnicy, która w ciągu kilku miesięcy może doprowadzić do tak znacznego zniszczenia tkanek zębów, że jedynym wyjściem jest ich ekstrakcja (usunięcie). Rodzice powinni bacznie obserwować uzębienie swoich dzieci. Jakiekolwiek niepokojące zmiany (przebarwienia, plamy) są wskazaniem do jak najpilniejszej wizyty u stomatologa dziecięcego.
6. Jak często należy przeprowadzać wizyty kontrolne?
Proces próchnicowy w zębach mlecznych, z uwagi na ich słabą mineralizację (cienka warstwa szkliwa), przebiega znacznie szybciej niż w zębach stałych. Rodzice powinni przyprowadzać swoje pociechy na wizyty kontrolne co najmniej raz na 3 miesiące (o ile lekarz nie zdecyduje inaczej).
7. Kiedy powinna mieć miejsce pierwsza wizyta u stomatologa?
Kiedy pojawią się pierwsze ząbki, rodzice powinni przyprowadzić dziecko do stomatologa (6-12 miesiąc życia). Lekarz oceni czy proces ząbkowania i rozwój twarzoczaszki przebiegają w sposób prawidłowy oraz wyznaczy termin kolejnej wizyty kontrolnej.
8. Kiedy rozpoczynamy pierwsze zabiegi higieniczne u dzieci?
Odpowiedź brzmi: jak najwcześniej. Jeszcze przed wyrznięciem zębów mlecznych należy regularnie przemywać buzię dziecka gazikiem zwilżonym łagodnym naparem z rumianku lub przegotowaną wodą, wykonując jednocześnie masaż dziąseł. Przyzwyczajamy w ten sposób maleństwo do późniejszego mycia zębów i utrzymujemy higienę jamy ustnej. W ten sam sposób myje się po każdym posiłku pierwsze ząbki mleczne, pamiętając, aby przecierać je zarówno od strony warg, jak i języka. Około 1 roku życia rozpoczynamy regularne mycie zębów szczoteczką dostosowaną do wieku dziecka. Do około 5 roku życia zabiegi szczotkowania wykonują rodzice lub dzieci pod uważnym nadzorem rodziców.
9. Jakie środki higieny jamy ustnej powinno się stosować u dzieci?
Szczoteczki powinny być dostosowane do anatomii jamy ustnej dziecka (mała główka szczoteczki i miękkie włosie). Do czasu gdy nasza pociecha nie nauczy się wypluwać śliny szczotkujemy ząbki bez pasty. Po tym okresie wprowadzamy pasty przeznaczone dla dzieci ze względu na odpowiednią zawartość fluoru i akceptowane przez dzieci smaki.
10. Czy powinniśmy pozwolić zasypiać dzieciom z butelką słodkiego napoju?
Jest to zdecydowanie przeciwwskazane, ponieważ prowadzi do rozwoju tzw. próchnicy butelkowej. Źródłem tego rodzaju próchnicy są słodkie kleiste pokarmy (kaszki, soczki, słodzone mleko), które przywierają do powierzchni zębów. Bakterie próchnicotwórcze przekształcają zawarte w tych pokarmach cukry w kwasy. Zęby przebywające przez dłuższy czas (całą noc) w kwaśnym środowisku ulegają demineralizacji. Nocny spadek produkcji śliny, która ma właściwości zobojętniające, zdecydowanie zwiększa ryzyko rozwoju próchnicy. Próchnica butelkowa jest wyjątkowo agresywną postacią próchnicy. W krótkim czasie prowadzi do całkowitego zniszczenia dużych powierzchni zębów mlecznych.